Dit keer wil ik jullie wat informatie geven over de hormonale balans en de invloed die jouw hormonen hebben op jouw gewicht. En wat jij kunt doen om daar weer invloed op te hebben. Als verpleegkundige hecht ik niet aan de vele onbewezen trends, maar baseer ik mij op kennis die ik al in mijn opleiding heb verworven. Je krijgt hierdoor meer inzicht in een aantal zaken die in de weg staan als het gaat om gewichtsbeheersing.

Liever spreek ik ook niet echt over afvallen. Het is nooit een periode waarin je een doel bereikt, het gaat er om dat je anders gaat leven en eten.

Wij staan steeds verder af van de natuur. Op de een of andere manier is ons lichaam niet aangepast op de huidige levensstijl. We hangen, zeker hormonaal gezien, nog erg in de tijd van de holbewoners. Alles wat we nu doen en laten wat door de holbewoner anders werd gedaan, staat gewichtsbeheersing in de weg.

Zo is stress iets van alle tijden. Alleen kunnen we tegenwoordig niet wegrennen van de stress, de meesten van ons zitten teveel daarvoor. Je kunt spanning opbouwen door werkdruk, maar ook simpelweg door games te spelen. Bij spanning maken we een hormoon aan. Eerst adrenaline, waardoor de hartslag omhoog gaat en het maagdarmkanaal stil komt te liggen. Dit is een goed mechanisme als het gaat om rennen of vechten, wat de oermens moest doen een aanval van een beer.

In tweede instantie, als de spannende situatie nog wat langer duurt, komt daar het stresshormoon cortisol bij kijken. Cortisol zorgt ervoor dat er meer suikers vrijkomen die opgeslagen zaten. Deze komen vrij in het bloed zodat ze, getransporteerd door insuline, spieren kunnen voorzien van voeding. Cortisol zorgt ook voor meer vetopslag, en dan met name buikvet. Mede daardoor lopen er nu zoveel mensen rond met een behoorlijke buik. Want je maakt bij langdurige stress veel cortisol aan. Op termijn kan dit leiden tot Diabetes omdat je steeds een hoge bloedsuikerwaarde houdt. Daardoor moet het lichaam ook veel insuline aanmaken die die suikers weer laat dalen in het bloed. Dat leidt tot uitputting van de cellen die insuline aanmaken. Diabetes is geboren.

Hieruit kun je opmaken dat je moet zorgen dat je zo min mogelijk Cortisol aanmaakt. Dus vermijdt stress. Zorg dat je werk doet wat je leuk vindt. Maak ruimte voor leuke en ontspannende dingen in je leven. Probeer niet te piekeren. Zelf doe ik dat door de dingen die ik in mijn leven niet leuk vind, maar ook niet kan beïnvloeden, bewust in een ander hokje in mijn hersenen te plaatsen. Kun je iets niet veranderen, accepteer het en laat het los.

Het mooiste is een hobby te vinden waarbij je in beweging bent. Bewegen is de natuurlijke manier om de effecten van cortisol weg te werken. Zo ging dat vroeger ook. Zag je een beer, dan ging je heel hard rennen. Niet voor niets voel je je heerlijk na het sporten. Al maak je tijdens het sporten ook morfine-achtige hormonen aan, die versterken het geluksgevoel verder.

Buiten het lichamelijke effect van beweging voorkom je zo dat je gaat eten omdat je niks beters te doen hebt of simpelweg omdat je je ongelukkig voelt.

Je maakt ook cortisol aan als je te weinig slaapt. Goed slapen is heel belangrijk voor een goede gezondheid en ook een goed herstel na het sporten. Bij slaapgebrek maak je cortisol aan en komt er ook een andere balans in gevaar. De balans tussen leptine, het hormoon dat aangeeft dat je genoeg hebt gegeten, en gherline. Het laatste hormoon waarschuwt je dat je moet eten, je krijgt trek. Deze balans wordt bij slaapgebrek verstoord en leidt tot overgewicht.

Persoonlijk slaap ik heel, heel goed. Zeker acht tot negen uur per nacht. Ik denk dat het komt door mijn sporten en zeker ook de buitenlucht. Deze combinatie zorgt ervoor dat ik moe mijn bed in duik. Stress vermijd ik of ik pas mijn strategie toe en maak me niet langer druk om wat ik niet kan beïnvloeden. Probeer gedachten over dergelijke dingen af te breken door te denken aan alles wat je wel kunt sturen in je leven. Denk aan wat je allemaal kunt bereiken en waar je van geniet.

Ook al doe je zo je best om niet teveel te eten bij slaapgebrek, je zult toch dikker worden door de cortisolspiegel. Dit is gebleken uit onderzoek. De gewichtstoename houdt dan direct verband met je te hoge bloedsuikers.

Cortisol belemmert ook spiergroei. Ik heb, voor een vrouw, behoorlijk wat spiergroei gehad in de afgelopen acht maanden. Ik heb daar met Mark over zitten brainstormen, en we denken dat het vooral komt doordat ik nauwelijks stress ervaar.

Tijdens de slaap maak je het slaaphormoon melatonine aan. Dit hormoon geeft je weerstand een booster en heeft zelfs de naam beginnende kankercellen op te ruimen. Dit is ook wel naar voren gekomen door de verhoogde kans op kanker bij mensen die nachtwerk doen.

Naast sport en buitenzijn zijn er nog een aantal bekende tips om te slapen. Zo moet je het licht de laatste twee uur voor het slapen gaan wat dimmen, met name het licht van schermen en telefoons. Stimulerende middelen in koffie en thee (zwart en groen) kun je beter niet meer na het avondeten gebruiken. Lees een boek. Maar vooral je gedrag overdag is doorslaggevend!

Tot slot moet iedereen uitkijken met het schrappen van koolhydraten uit de voeding. Hier heb ik eerder over geschreven. Wie weinig beweegt doet er goed aan het te beperken, maar dan met name de snelle suikers uit witbrood en koek en snoep. Neem wat gezonde langzame koolhydraten uit volkorenproducten, groenten, fruit, noten etc. Kijk maar tussen mijn recepten voor tips. Helemaal zonder koolhydraten worden eiwitten niet optimaal benut voor weefselherstel, ze worden namelijk door middel van koolhydraten vervoerd. Neem je te weinig, dan word je slap, ga je ook lijden aan slapeloosheid en kun je zelfs depressief worden.

Dus zonder koolhydraten kom je gewoon weer aan....